เปิดพิธีกรรม รำแถนหรือรำผีฟ้า รักษาคนป่วย ความเชื่อที่สืบทอดกันมานานกว่า 100 ปี ของชาวบ้านปะ ต.หนองระฆัง อ.สนม จ.สุรินทร์
วันที่ 28ก.พ.62 ผู้สื่อข่าวประจำจังหวัดสุรินทร์รายงานว่า เมื่อกลางดึก บ้านปะ ต.หนองระฆัง อ.สนม จ.สุรินทร์ ได้มีการทำเพิงมุงด้วยก้านมะพร้าว หลังคาประดับดอกไม้ มีข้าวต้มหมัด และกล้วยแขวนประดับ เครื่องสังเวย “พระยาแถน” ประกอบด้วย ผ้าไหม ธูป เทียน ดอกไม้สีขาว และ ข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ เพื่อเป็นเครื่องเซ่นไหว้ยกครู วงรำแถนมีผู้เฒ่านั่งล้อมวงกัน มีหมอแคน
ก่อนจะเริ่มรำแถน นั้นก็จะมีการยกครู ด้วยการขอขมา แล้วจุดธูปเทียนก่อนเริ่มรำแถน บริเวณรำแถน พิธีรำแถนโบราณศักดิ์ ที่ชนชาติพันธุ์ กวย กูยหรือส่วย ชนพื้นเมืองอำเภอสนมสืบทอดกันมากว่า 100 ปี
พิธีรำแถน หรือ รำผีฟ้า ชาวอีสานเชื่อกันว่า มีเทพเจ้าองค์หนึ่งบนสรวงสวรรค์ นามว่า “พระยาแถน” เป็นผู้สร้างมนุษย์ให้เกิดมาและควบคุมความเป็นไปของมนุษย์ทุกอย่าง กล่าวคือ เมื่อมนุษย์เกิดมาแล้วจะมีความทุกข์ ความสุข หรือ ยากดีมีจนอย่างไรนั้น ขึ้นอยู่กับอำนาจของพระยาแถนทั้งนั้น เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วยจึงเชื่อกันว่าเกิดจากการดลบันดาลของพระองค์ ชาวอีสานนิยมทำพิธีอ้อนวอนให้พระองค์โปรดปรานคนป่วย ผู้ทำพิธีนี้คือหมอ เรียกตามภาษาอีสานว่า “หมอลำ” เป็นผู้รำอ้อนวอนขอความเมตตาปราณีจากเทพเจ้า เมื่อพระองค์ประทานให้ตามที่ร้องขอ ผู้ป่วยหรือคนในครอบครัวหายจากโรคภัยไข้เจ็บนั้นๆ ดังนั้น การรำแถนหรือผีฟ้า จึงเป็นวิธีรักษาคนป่วยอย่างหนึ่งที่ชาวอีสานนิยมปฏิบัติต่อมาจนถึงปัจจุบัน คนป่วยที่ได้รับการรักษาโดยวิธีนี้ มักจะเป็นผู้สูงอายุและป่วยมานาน รักษาโดยวิธีอื่นๆ มาแล้วไม่หาย
การประกอบพิธี ตอนแรกญาติของผู้ป่วยจะไปหาหมอรำ(ผีฟ้า) เพื่อเชิญมาดูอาการก่อนว่าจะมีทางเทิง(ผีฟ้า) มาสิงอยู่หรือไม่ เมื่อหมอพบว่า มีทางเทิงมาสิงอยู่แน่แล้ว จึงจะทำการรักษา เครื่องประกอบในการทำพิธี มีดังนี้ หมากเบ็ง(บายศรี) 1 ต้น , เหล้ากล้อง ไข่หน่วย , ขัน 5(ดอกไม้ ธูป เทียน อย่างละ 5 คู่) , ผ้าผืน แพรวา 5. เงินตามแต่หมอจะเรียก โดยปกติมักจะเรียก 6 บาท หรือ หนึ่งตำลึง และ ด้ายผูกแขน เครื่องประกอบพิธีนั้นจะแตกต่างกันออกไป ตามแต่หมอแถนยกครู หรือวัฒนธรรมท้องถิ่น
การรำผีฟ้าจะจัดทำได้เฉพาะผู้เป็นหมอเท่านั้น เมื่อจัดเตรียมสิ่งเหล่านี้ได้ครบถ้วนแล้ว หมอรำผีฟ้าจะทำการรำฟ้อน มีคนเป่าแคน(หมอแคน) ประกอบเป็นดนตรีไปด้วย นอกจากนี้ยังมีบริวารพี่ฟ้อนเป็นตัวประกอบ ซึ่งมักจะเคยเป็นผู้ป่วยและได้รับการักษาให้หายโดยวิธีนี้มาแล้ว ขณะพิธีรำฟ้อนกำลังดำเนินอยู่นั้นหมอจะบอกกับญาติของคนไข้ว่าเป็นโรคอะไร แล้วรำฟ้อนอ้อนวอนเทพเจ้าเพื่อช่วยให้ผู้นั้นหายป่วย เสร็จแล้วจะเอาด้ายผูกแขนให้ผู้ป่วย ตอนนี้ผู้ป่วยบางคนที่ลุกนั่งไม่ได้ก็จะมีแรงลุกขึ้นมา บางคนถึงกับสามารถยืนขึ้นฟ้อนรำไปด้วยก็มี เมื่อทำพิธีอย่างนี้ประมาณ 3-4 ครั้ง คนป่วยก็จะหาย
การรำแถนนั้นมีหลายแบบ บางที่มีกลองยาว มีตีเพลงสร้างบรรยากาศด้วย บางครูแถนมีแคน กลอง เป็นความเชื่อในความเคารพต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ช่วยดลบัลดาลให้มีสุขภาพร่างกาย สมบูรณ์แข็งแรง อย่าได้มีโรคภัยใดๆ มาเบียดเบียดเบียน สิ่งที่เห็นคือประเพณีวัฒนธรรมเก่าแก่ที่ศูนย์หายนับ100 ปี ซึ่งหาดูได้ยากยิ่ง นานๆจะมีพิธีขึ้นรำแถนแบบโบราณนี้ขึ้น ด้วยสาเหตุ 3 ประการคือ 1.เพื่อรักษาคนป่วย 2.เพื่อไหว้ผีบรรพบุรุษหรือไหว้ครู 3.เพื่อแก้บนที่ได้บนบานไว้ เป็นต้น
ภาพ/ข่าว สมศักดิ์ ข่าวสนมนิวส์
About The Author
